İZMİR (AA) - Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri Başkanı Davut Er, zeytinyağında son 3 sezondur yüksek seyreden fiyatların gerilemeye başladığını belirterek, gelecek dönemde ihracat ve iç piyasa için erişilebilir fiyat seviyesine ulaşabileceklerini umut ettiklerini söyledi.
Birlik başkanı Er, başkan yardımcısı Emre Uygun ve Zeytin-Zeytinyağı Tanıtım Konseyi Başkanı Mehmet Kadri Gündeş ile sektördeki beklentilere ilişkin gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
Zeytin ve zeytinyağı sektöründe devlet teşvikleriyle ağaç sayısının 170 milyona ulaştığını ancak sektörde bunun karşılığı kadar ürün göremediklerini ifade eden Er, bundan dolayı artan fiyatların 3 sezondur yüksek seyrettiğini dile getirdi.
Fiyatların her hasat sezonunda yükselişe geçtiğini hatırlatan Er, "Bunun nedenini anlayamıyoruz. Bu sezon başında İspanya'da 8-9, Mısır'da 6 ve Yunanistan'da 9 lira olan litre fiyatının Türkiye'de 14 lira seviyesinde olması nedeniyle dış pazarda alıcılarla bağlantı kuramadık." dedi.
İhracatın bir sezonda 93 bin tondan 7 bin tona düştüğünü, Japonya, Singapur ve Çin'de girdikleri rafları kaybettiklerini, bu boşluğun Tunuslu firmalarca doldurulduğunu anlatan Er, yaklaşık 10 faal ihracatçı firmanın sektörü terk ettiğini ileri sürdü.
Yüksek fiyatların iç tüketimi de olumsuz etkilediğini, market satışlarında son 3 yılda yaklaşık yüzde 30'luk daralmadan bahsedildiğini bildiren Er, şu bilgileri verdi:
"İhracat sezonunun sonunu yaşadığımız bugünlerde fiyatlar düşmeye başladı. Sızma zeytinyağında üretici fiyatlarının litresinin 11 liraya gerilediğini gözlemliyoruz. Fiyat bu seviyeye düşse de alıcı yok. Çünkü ihracat bağlantıları yapıldı. Alıcı firmalar, rakiplerimizle sözleşmelerini yaptı. Market rafına baktığımızda bu fiyat düşüşünün etikete yansıdığını da göremiyoruz. Çünkü raftaki ürünün maliyeti daha yüksek. Sonuç olarak kimsenin işine yaramayan bir durum oluştu. Fiyat düşük ama alıcı yok."
Piyasaya giremeyen zeytinyağının önemli bölümünün eylül - ekim aylarında başlayacak yeni sezona stok olarak devredileceğini ifade eden Davut Er, yağ temininde sorun yaşanmaması halinde gelecek sezon 20-25 bin tonluk ihracat pazarını geri kazanabileceklerini belirtti.
Er, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu sezon daha uygun, dünya ile rekabet eden, iç piyasada erişilebilir fiyatlar gelecek diye umut ediyoruz. İyi bir rekolte ve devreden stokla birlikte piyasanın ihracat için uygun bir seviyede oluşabileceğini düşünüyoruz. Üreticinin de kazandığı bir fiyatın oluşmasını arzuluyoruz."
Davut Er, zeytinyağı envanterinin gözden geçirilmesi gerektiğini, 170 milyon ağaç bulunduğu ifade edilmesine rağmen bu rakamın inandırıcı olmadığını savundu.
Birçok bölgede yanlış zeytin türlerinin dikildiğini, Çukurova gibi taban arazilere dikilen Gemlik tipi zeytinlerde hastalık görülmesiyle verimin istenen seviyeye ulaşmadığını bildiren Er, bazı üreticilerin ağaçlarını söktüğüne şahit olduklarını ifade etti.
Zeytinyağında 2012-2013 sezonunda 93 bin ton olan ihracat 2013-2014'de 26 bin, 2014-2015'de 15 bin, bu sezon ise 7 bin tona geriledi. 2012 yılında üretici çıkışında litresi ortalama 8 lira olan zeytinyağı, geçen yıl 20 lira sınırını geçmişti.
