Fransız çimento devi Lafarge'ın Suriye'deki fabrikasında üretime devam edebilmek için DEAŞ ve diğer cihatçı örgütlere haraç ödediği, ilk temasın ABD ve Fransa'nın bilgisi dahilinde kurulduğu ortaya çıktı.
Deutsche Welle'in haberine göre geçen yıl ortaya atılan iddia sonrası Fransa’da başlatılan soruşturma kapsamında ifade veren şirket yöneticileri, Suriye’deki fabrikanın savaşa rağmen üretime devam edebilmesi amacıyla sadece DEAŞ değil diğer terör örgütlerine de haraç verildiğini itiraf ettiler.
Fransız Le Monde ve Le Canard Enchainé gazeteleri tarafından yayımlanan ifadeler, Suriye'nin Celabiye kentinde bulunan fabrikanın üretime devam edebilmesi için şirketin 2012-2014 yılları arasında El-Nusra ve DEAŞ gibi terör örgütlerine haraç verdiğini açığa vurdu. İfadeler, savaşa rağmen şirketin Paris’teki ana merkezi, Fransız hükümeti ve Fransız Dışişleri’nin Lafarge’ın Suriye’deki faaliyetlerinin devamı için onay verdiklerini de gösteriyor.
Paris Savcılığı tarafından 'terörün finansmanı' başlığı altında konu hakkında başlatılan soruşturmada bugüne kadar elde edilen verilere göre, Lafarge’ın Suriye’nin Kobane kentine 60 kilometre uzaklıktaki fabrikasının yöneticileri ile Suriye’deki rejime muhalif cihatçı örgütler arasındaki ilk temas Eylül 2012’de gizli bir görüşmeyle başladı. Şirketin Suriye fabrikası yöneticileri, Fransız sorgu hakimlerine verdikleri ifadelerde, ilk görüştükleri kişilerin ABD'nin bilgisi dahilinde, Katar ve Suudi Arabistan destekli olduklarını söyledi.
Rehineleri kurtarmak için fidye ödediler
Görüşmenin ardından şirketin Suriye’deki fabrikasının küçük ortağı olan, Beşar Esad’ın eski Savunma Bakanının oğlu Firas Tlass’a, fabrikaya gidiş gelişlerin engellenmemesi amacıyla terör örgütlerine dağıtılmak üzere Eylül 2012-Mayıs 2014 döneminde ayda 80 bin ile 100 bin dolar arası para verildi.
Buna rağmen, Ekim 2012’de fabrikanın dokuz çalışanı bölgedeki Kürt gruplar tarafından rehin alındı. Lafarge serbest bırakılmaları için 200 bin euro ödedi.
Rehine krizi fabrikada üretimi durdurmadı, işletmenin kapatılması gündeme gelmedi. Tam tersine, fabrikayı Suriye’deki 'en önemli Fransız yatırımı' olarak tanımlayan Fransız hükümeti, kapatılmasına karşı çıktı.
Halep valisinden yazılı geçiş izni
Lafarge DEAŞ’in bölgeye hakim olmasının ardından bu örgüte de aylık haraç vermeye başladı. Fabrika müdürü Bruno Pescheux, ifadesinde DEAŞ’e ayda 20 bin dolar verildiğini söyledi.
Lafarge ile DEAŞ arasında Haziran 2014’te Lafarge’ın savaş nedeniyle yurtdışına gönderdiği yabancı personelin geri dönmesi konusunda bir de gizli görüşme gerçekleşti.
Temmuz 2014’te Kobane’de DEAŞ ile Kürtler arasındaki çatışmalar ve DEAŞ’in fabrikaya giriş çıkışları yasaklaması nedeniyle üretim durma noktasına geldi. Terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı YPG'nin bölgeyi terk etme uyarıları ve BM’nin Suriye’deki terör gruplarıyla her türlü finansal ilişkiye yönelik kararına rağmen Lafarge 9 Eylül 2014'te fabrikada üretime yeniden başladı.
Bu amaçla DEAŞ’in Halep’teki valisinden özel yazılı geçiş izni alındı. Ancak 19 Eylül’de DEAŞ fabrikayı basarak ele geçirdi, birçok çalışanı rehin aldı. Rehin alınan iki Hıristiyan ancak din değiştirip Müslüman olmayı kabul edince serbest bırakıldı.
Lafarge, Nicolas Sarkozy’nin Beşar Esad ile yakın ilişkide olduğu 2010 yılında bu ülkenin kuzeyinde, Türkiye sınırı yakınlarındaki Celabiye kentinde 680 milyon dolar tutarında yatırımla dev bir çimento fabrikası kurmuştu. Fransa'daki soruşturma devam ediyor.
